SyRI (Systeem Risico Indicatie), het omstreden fraudeopsporingssysteem van de Nederlandse Staat, is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens. Zo oordeelt de rechtbank in Den Haag woensdag. Volgens de rechter wordt de privacy van burgers onvoldoende gewaarborgd.
Wat is SyRi?
SyRi is een systeem van de overheid dat persoonsgegevens van burgers aan elkaar koppelt. Met dit systeem hoopt de overheid verschillende vormen van fraude, misbruik en overtredingen op te sporen.
Met technieken van inlichtingendiensten – zoals datamining en patroonherkenning – worden verschillende activiteiten van burgers gevolgd en geanalyseerd. Vervolgens worden er risicoprofielen van burgers gemaakt. Deze methode is vergelijkbaar met het profileren van potentiële criminelen. SyRi kan onder andere de volgende soorten gegevens aan elkaar koppelen: arbeidsgegevens, boetes en sancties, identificerende gegevens, onderwijsgegevens en nog veel meer.
SyRi stigmatiseert en discrimineert
De rechtbank oordeelt dat er een reële risico van discriminatie en stigmatisering van burgers kan ontstaan in zogenaamde probleemwijken waar SyRI is ingezet. De focus van dit soort algoritmesystemen is gericht op mensen met weinig inkomen in probleemwijken. Daarmee worden zij gestigmatiseerd en gediscrimineerd.
Volgens de rechter is het doel van SyRi legitiem, maar is er een gebrek aan transparantie. De overheid geeft op geen enkele wijze inzicht welke persoonsgegevens zij gebruikt en hoe die voor een burger kan leiden tot een zogenaamd “rood vlaggetje”. Er kan dus niet worden achterhaald op grond waarvan bepaalde conclusies worden getrokken. Dit maakt het voor de burger lastig om zich te verweren tegen het feit dat tegen hem een risicomelding is gedaan.’ Volgens Philip Alston creëren we met systemen als SyRI een “technologische surveillancestaat”.
De uitspraak van de Haagse rechtbank betekent in de praktijk dat de overheid moet stoppen met de inzet van het instrument SyRI.
Ga voor meer informatie over SyRi naar: Bij Voorbaat Verdacht